(Prawie) wszystkie „bieżące“ (tzn. powracające) dochody podlegają co do zasady egzekucji (są zajmowalne). Dlatego zajmowalne są m.in. płaca, zasiłek dla bezrobotnych, jaki i emerytury/ renty – zasiłek socjalny/zabezpieczenie podstawowe zasiłek rodzicielski do wysokości 300 €, zasiłek macieżyński lub zasiłek pielęgnacyjny dla samodzielnie zorganizowanej pomocy pielęgnacyjnej nie mogą być zajęte. Zasiłek na dzieci i zasiłek na mieszkanie podlegają egzekucji tylko w rzadkich przypadkach.
Uwaga: te pieniądze mogą być zajęte na Państwa koncie. Celem ochrony Państwa konta patrz na „Kartę informacyjną 03 – Konto P“.
Jak odbywa się egzekucja?
Wierzyciel musi zwrócić się w miejsca, w którym wypłaca się dochód (a więc np. do pracodawcy, zakładu ubezpieczeń społecznych, urzędu pracy). Miejsce to nazywane jest płatnikiem dłużnika. Istnieją trzy drogi zajęcia bieżącego dochodu:
- Wierzyciel uzyskał tzw. tytuł (np. nakaz wykonalny, wyrok). Na podstawie tego tytułu wnosi on o egzekucję bieżącego dochodu do sądu egzekucyjnego. Sąd wydaje postanowienie o egzekucji i postanowienie o przelewie zajętej wierzytelności (PfüB) i wierzyciel dostarcza go płatnikowi dłużnika.
- Płatnicy publiczni (np. urząd skarbowy, kasa miejska) wydają najpierw decyzję. Mogą oni sami zajmować i bezpośrednio doręczyć płatnikowi dłużnika rozporządzenie zajęcia i przekazu.
- Jeżeli dłużnikowi odstąpiono już zajmowalną część dochodu, wysyła on tylko kopię dokumentu cesji (odstąpienia) na rzecz płatnika dłużnika. Prawie każda umowa kredytowa zawiera taką cesję.
Płatnik dłużnika musi zaakceptować PfüB (postanowienie o nakazie zajęcia i przelewu) i postanowienie o egzekucji. Może on jednak na podstawie umowy wykluczyć zgodę na wykonanie cesji. Na wypadek wynagrodzenia za pracę uwzględnienie cesji może zostać wykluczone na podstawie umowy
Ile można zająć?
Płatnik dłużnika musi obliczyć na podstawie przepisów prawnych, jaka część wynagrodzenia jest zajmowalna. Tą część musi on przekazać na rzecz wierzyciela. Zajmowalna część dochodu zostanie jeszcze Państwu wypłacona.
a.) Tabela egzekucyjna:
Wysokość sumy zajmowalnej zależy od tego, jak wysoki jest Państwa dochód netto i ile płacą Państwo alimentów obowiązkowych.
Tabelę znajdziecie Państwo pod adresem internetowym: www.infoblaetter-schuldnerberatung.de/pfaendungstabellen
Przykład 1:
Jesteście Państwo w związku małżeńskim, macie 2 dzieci i zarabiacie miesięcznie 2.900 euro netto. Część zajmowalnego wynagrodzenia wynosi wtedy 32,31 euro.
Przykład 2:
Jest pani niezamężna/jest pan nieżonaty, dzieci brak, zarabiacie miesięcznie netto 1.600 euro. Zajmowalna część wynagrodzenia za pracę wynosi wtedy 31,50 euro.
Jako prawny obowiązek alimentacyjny uwzględnia się alimenty płacone na dzieci, małżonków (w wypadku wyroku lub dokumentu notarialnego również na żyjących w separacji lub na rozwiedzionych), rodziców (np. przypadające koszty domu spokojnej starości i koszty pielęgnacji), jak również na partnerów z zarejestrowanych jednopłciowych związków partnerskich.
Jeżeli rodzice nie są w związku małżeńskim, trzeba płacić również alimenty na małżonka u którego dziecko jest wychowywane, przynajmniej przez okres pierwszych trzech lat życia wspólne- go dziecka. Dzieje się to w przypadku, jeżeli małżonek nie posiada wystarczającego własnego dochodu. Jeżeli płatnikowi dłużnika nie są znane wszystkie obowiązki alimentacyjne (na pod- stawie wpisu na karcie podatkowej), dłużnik musi mu je podać (np. przez uznanie ojcostwa, wyrok rozwodowy), jak i dowieść faktu swoich rzeczywistych płatności.
b.) Części dochodu, które nie mogą być zajęte:
Z wynagrodzenia nie mogą być zajęte: zwroty kosztów, dodatki za pracę w nocy, w święta i niedziele, zwroty wydatków, połowa wynagrodzenia za nadgodziny, dodatki za pracę w brudzie, zasiłek urlopowy w zwykłej wysokości i połowa dodatku z okazji Swiąt Bożego Narodzenia – jednak przynajmniej 750 euro (stan na 07/2024).
Czy większa ilość dochodów może być zsumowana?
Tylko dochody jednej osoby (np. emerytura lub płaca) mogą być zsumowane na podstawie wyroku sądu (względnie na zarządzenie wierzyciela publicznego).
Przy podwójnych zarobkach wierzyciel wykonujący egzekucję może złożyć wniosek do sądu, tak aby małżonek wystarczająco zarabiający nie był brany pod uwagę w momencie obliczania obowiązku alimentacyjnego.
Czy wierzyciel może dochodzić powiększenia zajmowalnej należności?
Jeżeli miejsce ma żądanie dotyczące wypłacania bieżących alimentów, długów z tytułu alimentów z ostatnich 12 miesięcy lub odszkodowań z tytułu umyślnie popełnionego przestępstwa, wierzyciel może zająć więcej niż to, co wynika z tabeli egzekucyjnej. Potrzebuje on w tym celu wyroku sądu. Jednakże musicie mieć Państwo zapewnione minimum egzystencyjne – w razie potrzeby należy złożyć wniosek o ponowne sprawdzenie.
Czy dłużnik może dochodzić pomniejszenia zajmowalnej należności?
Na wniosek dłużnika sąd lub wierzyciel publiczny wykonujący egzekucję może rozstrzygnąć o tym, że należy ściągnąć mniej. Jest to możliwe, kiedy dłużnik dowiódł, że ze względów zawodowych i prywatnych ponosi on szczególnie wysokie (nieodzowne) koszty. Powiększone koszty związane z zawodem to np. wysokie koszty dojazdów do pracy lub koszty opieki nad dziećmi w wypadku samotnie wychowujących. Powiększone wydatki prywatne to np. powiększone koszty medykamentów i żywienia lub szczególne wydatki po rozłące/rozwodzie lub po zwolnieniu z aresztu.
